Oorzaken van uitstelgedrag. Waarom wachten we zo lang?

Ze zeggen wel eens: ‘Van uitstel komt afstel.’ Je zal deze gezegde niet voor het eerst horen. En zo wel, dan laat hij evengoed niets aan de verbeelding over. Want zodra we dingen te lang uitstellen, zijn we onbewust steeds meer dat aan het afstellen. Waarom wachten we dan toch zo lang met actie ondernemen? Waar komt uitstelgedrag vandaan en hoe kan je uitstelgedrag tegengaan? Om hierop antwoord te geven, ben ik op onderzoek uitgegaan. En daaruit zijn bijzondere inzichten gekomen die ik graag met je deel.

Om te weten wat de oorzaken zijn, ben ik eerst begonnen bij de basis. Want wat is uitstelgedrag nu eigenlijk? Je zal waarschijnlijk denken als je dit leest: ‘Dat lijkt me toch vanzelfsprekend? Ik wil gewoon weten hoe ik ervan af kom!’ Logisch. Er wordt veel geschreven over de oorzaken van dit gedrag, maar dat is pas de tweede stap. De eerste (en belangrijkste) stap is om het probleem eerst een naam en rugnummer te geven.

Lees ook: “10 signalen dat je geen werkplezier meer hebt.”

Wat is uitstelgedrag?

95 procent van de mensen zijn, wat we noemen, notoire uitstellers. Dit zijn mensen die af en toe iets vooruitschuiven. De afwas doen en je werkplek opruimen, dat kan ook morgenochtend. Het hoeft niet per se vandaag. Uitstelgedrag wordt pas een probleem als je stelselmatig (belangrijke) taken voor je uitschuift en daardoor regelmatig in de problemen komt. Je ondervindt stress, je raakt gespannen en je verliest de controle over je planning. Gevolgen die dus ook werkelijk je leven kunnen ontregelen.

Een andere reden om dieper in te gaan op de vraag wat uitstelgedrag is, is om het verschil te kennen tussen uitstellen en een tactische keuze maken. Een taak vooruitschuiven voor direct plezier of genot, is dus geen goede reden. Maar een productlancering vooruitschuiven om je te focussen op de verkoop van je huidige producten, is een tactische keuze. Het verschil zit hem in de relevantie van het alternatief. Een belangrijk verslag schrijven uitstellen omdat je liever drankjes wilt doen, dat is een typische vorm van uitstelgedrag.

Oorzaken van uitstelgedrag.

Er zijn verschillende overtuigingen over de oorzaken van uitstelgedrag. Lang werd er gedacht dat faalangst de oorzaak was. Waar je niet aan begint, daar faal je ook niet in. Ook perfectionisme wordt vaak aangewezen als oorzaak. Als we het doen, dan moeten we het perfect doen. Maar daardoor wordt een redelijk eenvoudige taak al snel een groot obstakel. Toch is bewezen dat perfectionisten en angsthazen minder uitstellen dan niet-perfectionisten.

Wat is dan wel de oorzaak? Luiheid in ieder geval niet. Uitstellers willen het wel doen, alleen niet NU. De ware oorzaak van uitstelgedrag is impulsiviteit. Daarover zijn veel psychologen en gedragswetenschappers het eens. Uitstellers leven van moment naar moment en raken snel afgeleid. Elke mail, elk chat’je en elk moment dat er iemand langsloopt, is aanleiding om alles opzij te zetten.

Hierover schreef Tanja van Essen (persoonlijkheidspsychologe van Rijksuniversiteit Groningen): ‘Iedereen is wel gevoelig voor hedonisme, maar deze mensen nét een beetje meer. Ze hebben een lage frustratietolerantie. Het moet wel leuk blijven, vinden zij. Zodra het minder makkelijk gaat, haken ze af. Zeker als ze op dat moment bijvoorbeeld een mail of sms’je krijgen.’ Het probleem is volgens haar niets anders dan een gedragsprobleem van mensen die veel uitstellen.

Uitstelgedrag doorbreken.

Persoonlijkheid is dus de oorzaak van uitstelgedrag. Dat is misschien confronterend om te lezen. Toch is het ook goed nieuws: Je hebt dus geen persoonlijkheidsstoornis! Maar wat moet je dan doen om dit gedrag te doorbreken? Door jezelf nieuwe gewoontes aan te leren en ze te blijven herhalen, kan je dat patroon doorbreken. Al moet ik daarbij wel zeggen dat dit een lang proces is wat veel discipline vereist van je.

Je hebt geen diepgravende therapieën of peperdure sessies van een psycholoog nodig dus. Toch zal zelfonderzoek een belangrijke rol spelen in het doorbreken van uitstelgedrag. Je zal moeten werken aan je zelfvertrouwen, de overtuigingen over jezelf moeten versterken en eventuele onderliggende trauma’s helen. Al deze zaken dragen bij aan het aanleren van discipline en het ontwikkelen van zelfvertrouwen.

Die laatste twee zijn de sleutel naar het doorbreken van uitstelgedrag. Zo schreef de Amerikaanse gedragswetenschapper in haar onderzoek naar uitstelgedrag: ’Vertrouwen ontwikkel je door te doen. Met andere woorden: Om de vicieuze cirkel van uitstelgedrag te doorbreken, zul je ooit een keer aan je taak moeten beginnen.’

Lees ook: “Ondernemen begint bij jezelf. Maar waar begin je?”

Merk je dat je zelf last hebt van belemmerende patronen? Wil je dolgraag nieuwe en gezonde overtuigingen over jezelf aanleren? Als businesscoach ben ik er om je te helpen jezelf en je onderneming weer op de rit te krijgen. Ik help je graag je plannen te laten slagen. Wil je weten hoe ik je kan helpen en wat het je oplevert? Bekijk direct mijn coachingstrajecten. Plan direct een vrijblijvende kennismaking in en kom meer te weten.